İslam ve Kozmoloji

[ali]

İslam ve Kozmoloji











İnsanoğlunun gözü daima göklerde, insanlık yüzyıllardır göklere
bakarak neyi arıyor? Bu arayış, sadece bir merak için mi? Yoksa,
tanımlayamadığımız bir özlem mi, bizi etkiliyor? Bu soruların
cevaplarını 4. yüzyıldan itibaren, İslam bilim adamları aramaya
başladılar ve sonuçta ortaya islam kozmolojisi çıktı. İnsan ve evren
ilişkisini yorumlayan bu çalışmaları, arkadaşımız Ata Nirun, çağdaş bir
yaklaşımla derledi.

İNSANOĞLU YERYÜZÜNDE var olduğundan beri, gece olduktan sonra
tepesinde yer alan gökyüzüne hayret ve hayranlıkla baktı. Işıldayan
binlerce yıldız, gümüş renkli ay, esrarlı burçlar kuşağı, insanlar için
bir merak konusu oldu. Ama, sadece seyretmek yetmiyordu. Çünkü merak
bir noktadan sonra gözlemi, ondan sonra da araştırmayı getiriyordu.
Kısacası insan, anlamak ve öğrenmek gerektiğini anladı.



İlkçağ insanlarının, gökyüzü ve astronomi alanlarında neleri
bildiklerini ve neyi ne kadar anladıklarını, bilim henüz tam olarak
çözmüş değil. Bu konuda, araştırmalara daha yeni başlandı. Mısır
piramitleri, İngiltere'deki ünlü Stonehenge, Babil'in zigguratları
Aztek ve Maya uygarlıklarının olağanüstü taş yapı-arı büyük bir
olasılıkla, bizlere kalan dev astronomi yapıtlarıdır. Çağdaş bilim,
ilkçağ insanının Stonehenge'i yapmasının, bugünkü insanın Ay'a
gitmesiyle eşdeğerde bir çalışma olduğunu belirtiyor.



4000 yıl önce, insanlar Güneş'in, Ay'ın ve gezegenlerin
hareketlerini anlayabilmek için ^azı sistemler geliştirmişlerdi. Bu çok
eski sistemler hâlâ geçerliliklerini koruyorlar. M.Ö. 1159 yılında, iki
Çinli gökbilimcinin bir Güneş tutulmasını önceden bilemedikleri için
idam edildiklerini, tarih yazıyor. Görülüyor ki, tüm eski uygarlıklarda
gökbilim son derece önemliydi. Gökbilim veya astronomi deyimleri,
gerçekte pek yeterli değildir. Çünkü, eski uygarlıklarda yerbilim,
insanla ,ilgili tüm bilimler, Güneş sistemi ve evren araştırmaları bir
bütündüler. Bu bütünün içine bir de, "Yaratılış ve varoluş"
kavramlarının incelenmesi giriyordu. Öyleyse, mikrokozmostan
makrokozmosa uzanan tüm bu zincire, "kozmoloji" (evrenbilim) demek
doğru olacaktır.



Her şey bir bütündür İnsan, evrende kendini aramaktadir....





Her şey bir bütündür ve O'dur







Eskiçağda ve ortaçağda, tüm kozmolojik bılimlerin paylaştıkları
ortak bir nokta vardı.. Bu da, doğanın birliği yani bütünlüğü keşidir.
Bu bütünlük, bazen mitolojik bir efsane olarak, bazen metafizik bir
gerçek olarak hemen tüm uygarlıklarda görülür. Aslında, bu fikir "İlahi
Kuralın Birliği" sonucundan doğmuştur. Eskiçağ kozmolojisi, eğitilmemiş
bir gözlemcinin sandığı gibi, doğal görüntülerin nedenlerini araştıran
çocukça çabalar olarak tanımlanamaz. Aksine, bu yaklaşımda, tüm var
olanların birliğini ve bütünlüğünü kanıtlama çabası görülür.



İşte, "İlahi Kuralın Birliği" ilkesinin sonucunda ortaya çıkan,
doğanın bütünlüğü ve birliği düşüncesi, özellikle İslamiyette çok
önemlidir. Çünkü, İslami düşüncede, birlik yani ''Tevhid'' inanci
herseyin üzerinde yer alır.Bir başka deyişle herşey Allah'tır,herşey
ona dayanır veya herşey O'nun bir zerresidir.Daha derin anlamda ,bu
kozmolojik inanç tek bir ayetle ifade edilir.Oda '' Kelimei Şahadet''
tir.Genelikle Allah'tan başka Tanrı yoktur'' şeklinde tercüme edilen
şahadet,aslında Allah'ın mutlak gerçek(Hak) olduğunu vurgular ve O'ndan
başka herşeyi reddeder.



Kozmolojik yolculuk
İslamiyet'in çok büyük bir
avantajı vardı. Bu avantaj, jeopolitik açıdan önemlidir. Yani
İslamiyet, İskenderiye, Harran, Antakya, Urfa, Nisibih ve Cundişapur
gibi Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın tüm bilim merkezlerinin miraslarını
devralmıştır. İslamiyetin ilk 400 yılında gramer ve hadis gibi edebi
bilimlere Önem verildi. Abbasilerle beraber, Yunanca, Sanskritçe ve
Süryanice birçok bilimsel eser, Arapçaya çevrildi. Böylece islami yorum
ve bilgiye, dış kaynaklı ekoller eklendi.



4. yüzyıl, İslamiyette doğa felsefesinin ve kozmolojik bilimlerin
doruğa ulaştığı dönemdir. El Burini, Ebu Bağdadi, İbni Sina ve Ebul
Hasan Amiri gibi ünlü düşünür ve bilginler, bu yüzyılda yaşadılar. Bu
dönemin hemen ardından, Ömer Havyam. İmam Gazali, Nasır Hüsrev
geldiler. Tüm bu araştırmacılar ve benzerleri, İslamiyete entefektüel
boyutlar getirecekler ve sonuçta ortaya, eski Yunan kültüründen doğan
bilginin, İslami düşünceyle yoğrulmasından oluşan mistik ve modern bir
sentezi çıkacaktı. Bu sentezin temeli, doğanın ve insanın bir
aydınlanma yani bilgilenme yolculuğunda olduğu düşüncesiydi. Bu
yolculuğun yapılabilmesi için kozmolojinin Önemi büyüktü, tüm öğreti ve
bilgilerde görülür kî, sürekli olarak uyumlu bir kozmos (evren) tanımı
yapılmaktadır.



İnsan,fiziki olarak bağlı bulunduğu yeryüzü İle beraber, yıldızlardan
ve evrenden gelen kozmik ışınlardan etkilenir, üst Alemden gelen
tesirler alt âlemdeki İnsanın Üzerinde yoğunlaşırlar.





beyin ve evrenin benzerliği görüntüde ortaya çıkarılmış(üstte)








Evren canlıdır







Diğer bir yaklaşımda, sayısal sembolizmi! kullanıldığı ama bilimsel
gerçeklere de sadık. kalındığı görülür:"Vücut 9 anatomik elementten
oluşmuştur Kemik, beyin, sinirler, damarlar, kan, kastar, deri,
tırnaklar, saç... Vücut 10 devreden oluşur. Baş, boyun, göğüs, karın,
batın, göğüs boşluğu. leğen kuşağı kemikleri, iki uyluk, iki bacak ve
iki ayak... İp gibi bükülmüş 750 kirişle (ten-don), birbirine bağlanmış
249 kemikten oluşur... Bundan başka vücutta her biri farklı bir enerji
ile doldurulmuş 11 hazine vardır: Beym., omurilik, akciğerler, kalp,
karaciğer, dalak. safrakesesi, mide, bağırsaklar, böbrekler ve cinsel
organlar...



Bu şehrin mükemmel işlem İçin. 7 sistemin çok iyi çalışması
gerektiğine inanılır: Çekicilik, yaşatma, sindirim,Boşaltım. beslenme,
büyüme, şekillenme... Bu 7 sistemin her biri 7 gezenegenin biri
tarafından yönetilir.
Çok kısa olarak verilen bu modeller gerçekte
evrenin birer kopyasıdır.Bir başka tanımla bütün evren aynı sistem ve
düzenle kuruludur.Kısacası tüm evren canli bir organizmadır ve aynen
vücut gibidir.



Zamanın başlangıcı
islam kozmolojisinin en
önemli adlanandan biri, Ebu Reyhan MUHAMMED İbn Ahmet El Biruni'dir. El
Biruni çeşitli dinler üzerine yaptığı çalışmalarda, gerçeğin
evrenselliğini kavramış ve bu evrenselliği, Kuranı Kerim metinlerinde
var olan "peygamberliğin evrenselliğine" bağlamıştır. Biruni'ye göre,
Dünya'nın yaratılışı Yaratıcı'nın gücünün bir göstergesidir. O, tüm
evrene hâkim, tüm parça ve içsel sırların bilgisine sahip olan
Yaratıcı'dır.



Dünya'nın yaratılışı için, Biruni şöyle Yazar: "Akıl yürütme ve
mantıki analiz sonucunda, Dünya'nın evrenden sonra oluştuğu konusunda
karar kıldım. Öyleyse, Dünya'nın meydana geldiği periyodun bir
başlangıcı var-dır. Zamanın başlangıcı, zamanın anlarından her an,
Dünya'nın yaratılışından öncedir. Biz onu bir göz kırpıncaya kadar
geçen zaman olarak alıyoruz. Zaman, Dünya tanımlanmadan ve belirli bir
varlık âlemine mensup olmak üzere sınırlandırılmadan .binlerce yıl önce
meydana gelmiş olabilir."



Eskilerin bilgeliği
E. Biruni, eski insanların
göksel kökenlerine daha yakın ve daha bütüncül bir yaşam
sür-dürdüklerine inanıyordu. Aynı zamanda da, eski insanların kendi
zamanının insanlarından daha çok bilgiye sahip olduklarını
belirtiyordu. Biruni şöyle diyordu: "Şuanda, bizim bilimlerden elde
ettiğimiz bilgiler, geçen iyi zamanların artıklarından başka bir şey
değiliz r Bunun nedeni, zamanın devirli dönüşleridir. 'yani, zaman
boyunca olayların neden olduğu bir bozulma vardır. Bu bozulmalar
uygarlıkları etkilemiş, yüksek bilgiye sahip dönemleri, ilkel dönemler
izlemiştir. Bundan başka, insanın kendine ve toplumda meydana gelen
değişiklikleri\n benzerlerine kozmik çevrede de rastlanır. kozmik
çevrede, varlık dünyası, tarihin her kozzmik anında, yönetici evrensel
yasalara ve varlığının çeşitli kademelerinde değişimlere uğrar."





Dünya'ya kozmik ışınlar sızıyor







E Biruni'nin astroloji bilgisi, çağına göre çok ileridir. Fakat, bu
bilgisine göre, inancı farklı-dır. Yıldızların idaresinin pozitif
bilimlere gir-eceğini kabul eder ama kendi inancının en alt dûzeyde
olduğunu da vurgular. Buruni'nin astrolojik düşünceleri şöyledir:



"Evrendeki elementlerin sayısı kadar astroloji-vardır. Bunlar basit
veya bileşiktirler ama, gezeğenlerin etkisi geçerlidir. Dört ana unsur
vardır: Hava, toprak, ateş, su. Bunlar Dünya yüzeyinde birleşirler ve
yüzey çatlaklarının varlığı nedeniyle sızan kozmik ışınların güçleri
oranında gezegeni etkilerler. Kozmik ışınlar daha sonra geri dönerler
ve beraberlerinde oluşturdukları su buharını sürüklerler. İşte bu iniş
ve çıkış, geçici de olsa, tüm doğal afetlerinin nedenidir.



Atmosfer hareketlerine bağlı olarak oluşan sıcaklık, soğukluk,
ılıklık, nem ve kuruluk yani atmosferde olan her olay, (bulut, yağmur,
kar, şimşek, gök gürültüsü, gökkuşağı, meteorlar, vs.) yeryüzünde olan
olaylarla (çökmeler, tufanlar, gelgit olayları, akıntı ve kasırgalar,
vs.) bağlantılıdır. Bu aşama, astrolojinin birinci bölümüdür. Tüm bu
olaylar seyrek görülürler ama süreklidirler. Çünkü yaygındırlar, eğer
bir noktada toplanmış olsaydılar çok büyük felaketler oluşurdu."

Astrolojide kehanet yoktur
"Astrolojinin ikinci
bölümü, bileşik elementlerle ilgilidir. Burada insanlığın tümü veya
bir-bölümü etki altındadır. Kuraklıklar, kıtlıklar, salgın hastalıklar,
savaşlar, güç dengeleri, devrimler, yeni din ve mezheplerin ortaya
çıkışı türünden olaylar gözlemlenir. Üçüncü bölümde işe, insanın
çevresi birey olarak önemlidir. İnsanın önceki ve sonraki nesillerinde
etki yapan olaylar izlenir. Dördüncü bölüm de buna bağlı olarak insanın
etkinliği ve meslekleri ile ilgilidir. Bunlardan başka, kaynağının
bilinmediği bir beşinci bölüm vardır. Burada, astroloji, kendi
sınırlarını aşan, problemlerin çözümünün olanaksız olarak
kabullenildiği ve maddenin evrensel aslından uzaklaştığı bir noktaya
ulaşır. İşte bu noktada, astrolog veya sihirbaz sınırı aşar ve
astroloji ile hiç ilgisi olmayan bir fal ve kehanet dünyasına girer."



Görülüyor ki, El Biruni'ye göre astroloji tamamen kozmolojik bir
olaydır ve tek ana ilkenin esasında var olan bir olasılıklar dizisidir.
Çeşitlilik ve farklılıklar "İlahi Bütün"den kaynaklanırlar. Özellikle
burası, evrenin tek bir ilkeden kaynaklandığı görüşünün çok büyük bir
önem taşıdığı İslam kozmolojisinde çok geçerlidir. Öyleyse astroloji,
tüm çeşitliliğin bütünden kaynaklandığını fark etmek ve özeli veya
tekliği evrensel alanda birleştirebil-mek için kullanılması gereken bir
yoldur. O zaman, İslamiyetin ruhuna uygundur.



Kaybolmuş gezgin: İnsan
Biruni'nin bu
yaklaşımına rağmen, diğer bir ünlü İslam kozmoloğu olan İbni Sina,
astrolojiye kesinlikle karşıdır. Ona göre astroloji kötü amaçlarla
kullanılmaktadır ve "günahtır." Çünkü, olayların önceden bilinmesi,
yalnız Allah vergisi özel yeteneğe sahip peygamber ve azizler içindir.
Bu görüşünü desteklemek için de, Kuranı Kerim'deki, "göklerde ve yerde
gaybı Allah'tan başkası bilmez" ayetini gösterir. Aslında, İbni Sina'
nın karşı çıkmasının nedeni, astrologların geleceği bildikleri
iddialarından kaynaklanır. Gerçekte İbni Sina astrolojinin dayandığı
kozmik ilkelere karşı değildir



İbni Sina'ya göre, evren Allah'ın kendini düşünmesi ve kendi
kavramında oluşturma-sıyia oluşmuştur (taakkul ve tefekkür). Aynı
şekilde evren, insanın akıl etme yeteneği sayesinde, ilahi model ve
örnek olan insanla bütünleşir. İbni Sina, insanı bu dünyada kaybolmuş
ve asıl yuvasını unutmuş bir gezgin olarak tanımlar.





Ruhsal güçleri alma yolu







Mikrokozmos ile makrokozmos aralarında var olan sempati ve uyumla
ilişkiye geçebilirler. Birçok insana gizli olan bu sempati, insan
nefsinin saflaşmasıyla daha çok belirginleşir ve peygamberlerde insanla
kozmos arasındaki bu uyum evrensel olarak ortaya çıkar. Dini ibadetleri
yapmak, bu sempatiyi artırır ve insanın evrenden ruhsal güçleri daha
çok alabilmesini sağlar. Özellikle dua, dünyanın düzenini, insan
varlığında içselleştirir, bu nedenle kurbanlar, yağmur ve benzeri
olaylar için dua etmek büyük yararlar sağlar. Tüm doğaüstü olaylar ve
gizli bilimler, nefsin eğilimlerine, elementer cisimlerin özelliklerine
ve doğanın doğal işlevini durduran kozmolojik güçlere bağlıdırlar.

Önemli olan, bu sistemi bilmek ve istekle birleştirebilmektir.O zaman, normal ve normalüstü kavramları aynı düzeyde birleşirler.

Sonuçta, İbni Sina insanla evren arasındaki ilişkiyi şöyle açıklar:
"İnsanla
evren arasındaki sempati, tüm kozmosu kaplayan aşka dayanır. Allah, hem
seven, hem sevilendir, bu nedenle kozmosun başı ve sonu O'dur. O'nun
dünyaya duyduğu aşk, evreni bir baştan bir başa kaplar ve hiyerarşinin
her düzeyinde farklı bir şekilde ortaya çıkar,



O'nun en büyük amacı kendi tezahürünün başkaları tarafından
algılanmasıdır. Bu algılamaları en iyi ortaya koyanlar ise, ona en
yakın mertebeye ulaşan kutsal ruhlardır."





Evrenin sırrı insanda







Genel olarak görülüyor ki, İslam kozmolojisi astronomik bilgiyle,
manevi bilgilenmeyi aynı potada eritmiştir.Hedef, evrendir ama aynı
zamanda da evrenin bir modeli olan insandır. İnsanın kendini anlaması
ve çözümlemesi aynı zamanda evrenin gizeminin çözümlenmesi olacaktır.
Tüm çağdaş bilimlerin bu konuya genel yaklaşımı bugün tamamen
mekaniktir. Bu yaklaşım kaba anlamda, vitesleri, palangaları,
kaldıraçları kapsayan bir anlayış değildir. Bu görüş, tüm gerçeklerin
spektograflar, galvanometreler ve fotoğraf filmleri gibi araçlarla
ölçülebilir olmasını arzulama ve olayları somut, fiziksel çabalara
indirgeme çabasıdır.



İlkçağ insanı, gezegenlere Tanrı gibi bakıp, gökte gördüklerine
manevi anlamlar vermeye çalışıyordu. Çağdaş bilim adamı ise, bu tür
düşüncelerin bize hiçbir değer katmadığını, hatta ters yöne ittiğini
savunuyor. Ama, aynı bilim adamı teleskopun başına geçtiği anda,
zigguratın veya piramidin tepesine tırmanan Babilli ve Mısırlı
gökbilimcinin kafasındaki yargısız kabul edilmiş kavramları taşıyor.
Çünkü, çağdaş bilim adamı da tıpkı ataları gibi, olayların tümünü
ruhunun bir parçası olarak taşıyor. Bu nedenle, kendimizi daha iyi
tanıyabildiğimiz ölçüde, evreni de daha derin anlayabileceğimiz çok
açıktır.



Bulmacanın çözümü nerede?
Sonuçta, İslam
kozmolojisinin insan ve evren ilişkisini belirli bir şekilde
çözümlediği ye farklı bir yorum getirdiği kesindir. Kendinden önceki
öğretilerin aksine, insan ve evren uyumunu fark etmiş ve ikisi
arasındaki kesin benzerliği vurgulamıştır. Birçok yönden geri kalmış
olmasına rağmen Biruni, İbni Sina ve diğerleri günümüz bilimine büyük
ölçüde ışık tuttular. Onların anlattığı kozmik sempati ve uyum, bugün
evrendeki kozmik enerjinin açığa çıkarılabilmesi alanında uygulanıyor.
Gökbilimci ve araştırmacı William J. Kaufmann, insanın kendisini
anlayabildiği oranda evreni de anlayabileceğini veya evreni
anlayabildiği oranda kendisini anlayabileceğini belirtiyor.



Öyleyse insan, tüm dışsal algıların ötesine geçebilen içsel ve öz
bir algılamayla evreni yorumlayabilir. Bu tür bir yorum, algılamayı
yönlendirir ve mümkün kılar. Çünkü, o zaman yorumlayıcı, ilk önce kendi
konumunu, kavrayabileceği bir Dünya'ya yerleştirir ve ondan sonra dış
görüntüleri doğru ve gerçek olarak yorumlamaya başlar. İslam
kozmolojisinin hedefi ve yönlendirmesi, bu şekilde belirlenebilir. O
zaman, insan ve evren bilinmezi bir bütün olacak ve insan en büyük
gizem olan kendi bulmacasını çözümleyecektir. Ondan sonrası ise, soru
işaretidir. Kim bilir,belki de İslam kozmolojisindeki O'nunla
bütünleşme teması, böylece kesin olarak kanıtlanabilecektir.




02 / Ağustoz / 2009 ( Kaynak : turgayreiki.com/forum ) ALINTIDIR.

[Uranus]

Harika bi makale....emegine saglık ali abi.